Waarom de Duitse taal cruciaal is voor succes

Bedrijven die willen uitbreiden naar het buitenland kijken vaak als eerste naar Duitsland. Onze oosterburen zijn dan ook een belangrijke handelspartner en daarom is het cruciaal om in de juiste taal te communiceren. Juist dat laatste wordt echter een steeds groter probleem.

De handelsrelatie tussen Nederland en Duitsland behoort tot een van de grootste tussen twee landen in Europa. In 2022 exporteerde Nederland voor een bedrag van ruim €147,6 miljard naar Duitsland. Dit maakt Duitsland voor Nederland de belangrijkste exportbestemming voor goederen en diensten. Om de economische relatie tussen Nederland en Duitsland te beschrijven wordt dan ook vaak gezegd ‘als Duitsland niest, wordt Nederland verkouden’.

Vanuit het perspectief van Duitsland is Nederland na China de belangrijkste leverancier van goederen. Nederland is voor Duitsland echter de vierde exportbestemming voor goederen, na de Verenigde Staten, Frankrijk en China.

Het is dan ook niet gek dat bedrijven die naar het buitenland willen uitbreiden vaak als eerste kiezen voor Duitsland. Bedrijven internationaliseren zelfs eerder naar Duitsland dan naar België, wat qua taal toch dichter bij ons ligt.

Met Duitsland hebben wij Nederlanders een sterkere connectie door de economische verweving en handelsrelatie. Wel kan de Duitse taal een barrière vormen, omdat er in Nederland wordt bezuinigd op talenonderwijs.

Minder Duitse taal onderwezen

Uit aanmeldingscijfers blijkt dat te weinig studenten nog kiezen voor een studie Frans of Duits na het afronden van de middelbare school. Het voorstel van de Nationale Commissie Sectorplannen is om Frans en Duits voortaan op slechts één universiteit aan te bieden in plaats van op de huidige zes universiteiten door het hele land. Ter vergelijking, in Duitsland zijn er vijf universiteiten die de studie Nederlands aanbieden.

De reden voor het geringe aantal aanmeldingen voor talenonderwijs zijn bezuinigingen. De afgelopen jaren heeft de Nederlandse overheid flink bezuinigd op het talenonderwijs. Het aantal beschikbare opleidingen is daarom teruggelopen en wordt nu zelfs afgeschaald naar een enkele universiteit als het aan de commissie ligt.

Gelijktijdig met de aankondiging van de besparing op het talenonderwijs kwam de Onderwijsinspectie met een rapport met conclusies over de dalende leesvaardigheid van Nederlandse kinderen. Dit gaat vooral over de talen Duits, Engels, Frans en Nederlands. Het is dus juist essentieel dat vakken waarin de leesvaardigheid wordt aangescherpt extra ondersteuning krijgen, omdat dit op langere termijn ook de economie en bedrijvigheid in Nederland kan schaden.

Investeren in taal

Het gaat dus niet goed met de talenopleidingen in Nederland, wel is er vooruitzicht op verbetering. Universiteiten krijgen namelijk jaarlijks 200 miljoen euro voor meer vaste banen en het verzorgen van onderlinge samenwerkingen. In de ‘sectorplannen’ maken universiteiten samen afspraken over wat ze gaan bewerkstelligen.

De keuzes betreffen met name het aannemen van medewerkers om het onderwijs te verbeteren. Dit gaat dus ook om de opleidingen Nederlands, Duits en Frans. Dit is nodig, omdat bedrijven zitten te springen om Duitstalige werknemers. Met name Duitse mkb-ondernemers spreken lang niet altijd vloeiend Engels, dus het bezitten van alleen Engels zal niet genoeg zijn in de internationale arbeidsmarkt.

Om met Duitse consumenten te communiceren is een innovatief vertaalbureau voor bijvoorbeeld de Duitse taal ook fijn. Vertalers kunnen websites, brochures, documenten en nog meer voor je vertalen en overbrengen op de Duitse doelgroep. Een vertaalbureau als Fairlingo heeft meerdere vertalers die de Duitse taal beheersen.

Let wel op dat een vertaalbureau niet alle taken kan overnemen, bijvoorbeeld de communicatie met klanten. Zorg er daarom voor dat als je handelt wilt drijven met Duitsland je ook mensen hebt die de Duitse taal beheersen. Het investeren in taal is dus een zaak die nog meer aandacht moet krijgen. Niet alleen op het niveau van de universiteit, maar ook bij het basis- en voortgezet onderwijs.

Potentiële economische schade

Het beleid van de commissie en de overheid was jarenlang gericht op bezuinigen en er werd weinig aandacht besteed aan talenstudies. Aankomende studenten weten vaak weinig af van talenstudies en dat heeft een negatieve invloed op het aantal aanmeldingen en het volgen van een talenstudie.

Tevens was het beleid gefocust om studenten te overtuigen om voor een bètaprofiel te kiezen. Overheidscampagnes zorgden voor een succes op dat vlak, want het aantal studenten dat voor een technische studie kiest is gegroeid.

Volgens Erik Kuit, docent Duits aan het Bertrand Russell College in Krommenie, is het hoog tijd om een overheidscampagne in te zetten om het belang van de Duitse taal te onderstrepen. Volgens de docent is het een noodzaak om daarbij te vertellen dat alleen het bezitten van Engels niet genoeg is voor een internationale carrière. Het bedrijfsleven zoekt namelijk nog genoeg mensen met kennis van het Duits.

Willen we onze handelsrelatie met Duitsland versterken, dan moeten we het taalonderwijs op een niveau houden, precies hoe we het de afgelopen 150 jaar hebben gedaan. Op deze manier voorkomen we economische schade en blijft onze handelsrelatie met Duitsland sterk overeind staan.